Jak żyć w harmonii ze sobą i światem w oparciu o buddyzm i mindfulness.

Żyć w harmonii ze sobą i światem chciałby każdy z nas, ale nie zawsze wiemy jak osiągnąć stan wyciszenia, akceptacji i spokoju. W tym artykule zaprezentują kilka rozwiązań, których głównym założeniem jest praca nad sobą.

Działanie uważności, które przybliża nas do doświadczenia takim, jakim ono jest, z otwartością i akceptacją, ale bez utożsamiania się z nim zmniejsza lęk i osłabia skłonność do zamartwiania się. Nie służy do izolowania się od życia i jego problemów, ale odwraca nawykową tendencję unikania doświadczenia, aby nie przeżywać i nie dopuszczać do siebie trudnych myśli i emocji. Badania pokazują, że umiejętność ta pomaga żyć w harmonii, poprawia samoregulację emocjonalną. Nawet kilka minut ćwiczeń uważności w ciągu dnia dobrze wpływa na nasze zdrowie, równowagę psychiczną, relacje z innymi, mózg, a nawet seks.

Od czego zacząć

W świecie, w którym panuje chaos, przebodźcowanie i nieustanna pogoń coraz więcej z nasz szuka drogi ucieczki. Roztrząsamy wydarzenia z przeszłości, boimy się co przyniesie przyszłość. Zamartwiając się ignorujemy chwilę obecną, a to zaś prowadzi do stanów lękowych i depresyjnych. Tymczasem zmierzenie się z tym, co nas rozprasza należy rozpocząć od siebie. Istotą jest osiągnięcie równowagi emocjonalnej, koncentracji, radzenie sobie ze stresem, niwelowanie napięć. Pomocne okazują się techniki medytacyjne i relaksacyjne. Dzięki treningowi uważności można się nauczyć jak prowadzić spokojną egzystencję, żyć w harmonii z innymi ludźmi i ze środowiskiem. W tym artykule opowiem o różnych rodzajach buddyzmu i mindfulness.

Czym jest buddyzm

Buddyzm różni się w swojej formie zależnie od kraju, w którym występuje. Na pytanie czy jest religią, filozofią, a może kompilacją jednego i drugiego nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Z całą pewnością można stwierdzić, że nie jest religią monoteistyczną, ani politeistyczną. Zapewnia narzędzia służące przezwyciężeniu cierpienia i urzeczywistnienia własnego potencjału nie tylko dla własnego dobra, ale wszystkich istot czujących.

Nauki Buddy rozprzestrzeniły się w różnych krajach i kulturach Azji, harmonizując się z rdzennymi wierzeniami. Tak rozwinęło się wiele form buddyzmu, a każda ze swym indywidualnym stylem, jednak wspólnym mianownikiem pozostały wciąż nauki Buddy.

Głównymi systemami obecnymi w dzisiejszym świecie jest therawada i buddyzm tybetański.

Therawada

Therawadę praktykuje się w Azji Południowo-Wschodniej. W skrócie można przyjąć, że jest to praktyka medytacji uważności poprzez skupienie na oddechu i doznaniach w ciele. Świadomość danej chwili, jej ulotności zyskuje się zrozumienie nietrwałości. Trwała i niezmienna jaźń nie istnieje, co uwalnia od egocentryzmu i skupieniu na własnym nieszczęściu. Współistniejemy i poprzez współdziałanie wpływamy wzajemnie na siebie.

Mahajana tybetańska

Buddyzm tybetański (mahajana) obecny w całej Azji Środkowej opiera się na buddyzmie indyjskim, a zwłaszcza wielkich uniwersytetach klasztornych. Skupia się wokół studiów nad własnym umysłem, w szczególności jego naturą, emocjami i rzeczywistością za pośrednictwem logiki i medytacji. Podejście to łączy się praktyka tantry, gdzie siła wyobraźni łączy się z energią ciała. Skupienie na pustce i współczuciu. wyobrażaniu sobie, że jest się buddą (oświeconym, przebudzonym ze stanu niewiedzy, o najwyższej mądrości i zerwaniu z przywiązaniem).

W oderwaniu od własnego iluzorycznego postrzegania siebie pomagają mantry (werset, sylaba, której powtarzanie ma pomóc w opanowaniu umysłu, uspokojeniu, wyzwoleniem określonej energii). Ta forma praktyki wymaga nauczyciela prowadzącego.

Mahajana

Tradycja mahajany ugruntowała się w Azji Wschodniej i dzieli na dwa odłamy: czysta kraina i zen.

Czysta kraina podkreśla powtarzanie imienia Buddy Nieskończonego Światła jako sposobu na dotarcie do czystego raju, w którym wszystko sprzyja stawaniu się Buddą.

Zen kładzie nacisk na surową medytację i uwolnienie od myślenia pojęciowego; dotarciu do tzw. czystego umysłu. Ten nurt buddyzmu rozwinął się w Chinach, skąd przedostał się do Korei, Wietnamu i Japonii. Zen kładzie nacisk na rygorystyczną samokontrolę, medytację, wgląd w naturę Buddy oraz osobiste wyrażanie tego wglądu w codziennym życiu (zwłaszcza dla dobra innych). Zen sprzyja bezpośredniemu zrozumieniu natury rzeczy poprzez zazen oraz interakcję z doświadczonym nauczycielem.

Czym zatem jest buddyzm, jeśli nie religią (w europejskim podejściu) i nie filozofią? Buddyzm można rozumieć jako nonteistyczny system filozoficzny i religijny. Opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach głoszonych przez Siddharthę Gautamę w sanskrycie oznaczającego przebudzonego.

Największa liczba wyznawców buddyzmu w Polsce praktykuje zen lub buddyzm tybetański. Buddyjskie związki wyznaniowe prowadzą swą działalność w oparciu o rejestracje MSWiA. Organizują wizyty nauczycieli, kursy medytacyjne oraz regularne praktyki w swoich ośrodkach.

Mindfulness

Redukcja stresu oparta na uważności została stworzona pod koniec lat 70. ubiegłego wieku przez Jona Kabat-Zinna z Uniwersytetu Medycznego Massachusetts w Worcester, USA. Program MBSR ( Mindfulness-Based Stress Reduction) można znaleźć w niektórych szpitalach i innych placówkach medycznych, a także na uniwersytetach, w ośrodkach medytacji, ośrodkach szkoleń, doradztwa oraz rozwoju osobistego. To inaczej przytomność, bycie w chwili obecnej (tu i teraz) z pełną uwagą i bez osądzania, czy ta chwila jest dobra, czy zła. Objęcie pełnią świadomości TERAZ, zauważenie przelatujących myśli, nazwanie pojawiających się emocji, postrzeganie codzienności ciągle świeżym umysłem.